Haptonoom of haptotherapeut: wat is het verschil eigenlijk?

"Ben jij nou een haptonoom of een haptotherapeut?" Deze vraag krijg ik regelmatig in mijn praktijk. Soms voorzichtig, alsof het een strikvraag is. Vaak gevolgd door: "Of is dat eigenlijk hetzelfde?"

Ik merk dat er veel verwarring bestaat over deze twee termen. En dat is helemaal niet zo gek. Ze lijken op elkaar, verwijzen naar hetzelfde vakgebied en je ziet ze vaak door elkaar gebruikt worden. Toch is er een belangrijk onderscheid – en vandaag neem ik je mee in dit verschil.

Dezelfde bron, verschillende vertakkingen

Laat ik beginnen met de overeenkomst: zowel de haptonoom als de haptotherapeut werkt vanuit de haptonomie, de wetenschap van de tast, aanraking en het gevoelsleven. De grondlegger hiervan is Frans Veldman (1921-2010), die in de jaren '40 deze benaderingswijze ontwikkelde.

Veldman ontdekte dat mensen via aanraking en gevoel op een dieper niveau contact kunnen maken, zowel met zichzelf als met anderen. Hij zag dat gevoelens niet alleen 'in je hoofd' zitten, maar zich manifesteren in je hele lichaam. Door affectieve aanraking – aanraking met aandacht en respect – kun je iemand helpen weer in contact te komen met zichzelf.

De haptonoom: de academisch opgeleide professional

Een haptonoom heeft een academische opleiding in de haptonomie gevolgd. Dit is een intensieve opleiding waarin de theoretische en filosofische achtergrond van de haptonomie centraal staat. Een haptonoom kan deze kennis toepassen in zijn of haar oorspronkelijke vakgebied.

Je vindt haptonomisch geschoolde professionals dan ook in verschillende werkvelden: in de verloskundige praktijk (de haptonomische zwangerschapsbegeleiding), in het onderwijs, de coaching, het bedrijfsleven of de zorg. Zij integreren haptonomische inzichten in hun oorspronkelijke vak.

De haptotherapeut: de behandelaar

Als haptotherapeut ben ik specifiek opgeleid om de principes van de haptonomie toe te passen in een therapeutische setting. Na een basisopleiding in bijvoorbeeld fysiotherapie, psychologie of maatschappelijk werk, heb ik een vierjarige opleiding tot haptotherapeut gevolgd.

Als haptotherapeut behandel ik mensen met specifieke hulpvragen of klachten. Dat kunnen lichamelijke klachten zijn (spanningshoofdpijn, nek- en schouderklachten, bekkenklachten), maar ook psychosociale vraagstukken (burn-out, onzekerheid, moeite met grenzen aangeven) of existentiële vragen (wie ben ik, wat wil ik met mijn leven).

Een praktijkvoorbeeld

Misschien wordt het onderscheid duidelijker met een voorbeeld:

Stel, je bent in verwachting en wilt haptonomische zwangerschapsbegeleiding. Dan ga je naar een haptonoom die gespecialiseerd is in het begeleiden van zwangerschappen. Deze haptonoom helpt jou en je partner om contact te maken met jullie ongeboren kindje en bereidt jullie voor op de bevalling en het ouderschap.

Maar stel dat je na de bevalling merkt dat je moeite hebt met het moederschap. Je voelt je onzeker, bent bang om tekort te schieten of ervaart lichamelijke klachten. Dan zou je naar een haptotherapeut zoals ik kunnen gaan. Als haptotherapeut help ik je om te onderzoeken waar deze gevoelens vandaan komen en hoe je weer verbinding kunt maken met jezelf en je kind.

Het verschil tussen een haptotherapeut en een haptonoom?

In mijn praktijk

In mijn praktijk in Beek-Ubbergen bij Nijmegen werk ik als haptotherapeut. Dat betekent dat ik mensen behandel die vastlopen – in hun lichaam, in hun hoofd of in hun leven. Via aanraking, gesprek en bewustwordingsoefeningen help ik hen om weer in contact te komen met zichzelf.

Zo kwam Marijn (36) bij me omdat ze steeds over haar grenzen heen ging in relaties, zowel privé als op haar werk. Tijdens onze sessies ontdekte ze dat ze haar eigen grenzen niet voelde. Ze was zo gewend geraakt aan het negeren van signalen van haar lichaam, dat ze pas merkte dat een grens overschreden was als ze al volledig uitgeput was.

Door haar weer te leren voelen – waar begint spanning, waar zit ontspanning, hoe voelt een 'ja' en hoe voelt een 'nee' in haar lichaam – kreeg ze weer toegang tot haar eigen kompas. Dat is haptotherapie: via het lichaam weer thuiskomen bij jezelf.

Niet alleen het wat, maar vooral het hoe

Wat ik belangrijk vind om te benadrukken: of je nu bij een haptonoom of een haptotherapeut komt, de essentie van de begeleiding ligt niet alleen in wát er gedaan wordt, maar vooral in hóe het gedaan wordt.

De haptonomische benadering kenmerkt zich door respect, aandacht en bevestiging. Het gaat niet om het 'repareren' van wat 'kapot' is, maar om het herkennen en erkennen van wat er is. Om het creëren van een veilige ruimte waarin iemand kan voelen, kan zijn, kan groeien.

Of dat nu gebeurt tijdens een zwangerschapsbegeleiding, een coaching traject of een therapeutisch proces – de haptonomische principes blijven dezelfde.

Waar vind je welke professional?

Wil je nu weten waar je een haptonoom of haptotherapeut kunt vinden? Haptonomen en haptotherapeuten zijn verenigd in verschillende beroepsverenigingen. Als haptotherapeut ben ik aangesloten bij de Vereniging van Haptotherapeuten (VVH). Zij hebben strenge kwaliteitseisen en houden een register bij van gekwalificeerde haptotherapeuten.

Haptonomen kunnen aangesloten zijn bij verschillende verenigingen, afhankelijk van hun specialisatie. Voor haptonomische zwangerschapsbegeleiding kun je bijvoorbeeld terecht bij haptonomen die aangesloten zijn bij de Vereniging voor Haptonomische Zwangerschapsbegeleiders (VHZB).

Tot slot

Of je nu hulp zoekt bij een haptonoom of een haptotherapeut, belangrijk is dat je je prettig en veilig voelt bij degene die je begeleidt. De klik tussen jou en de professional is minstens zo belangrijk als de titel op het bordje naast de deur.

En mocht je na het lezen van dit artikel nog vragen hebben over wat ik als haptotherapeut voor jou zou kunnen betekenen, neem dan gerust contact op. In een vrijblijvend kennismakingsgesprek vertel ik je graag meer over mijn werkwijze en onderzoeken we samen of haptotherapie iets voor jou zou kunnen zijn.